Voetstappen kussen de aarde, lichtvoetig voortbewegend door bos en veld. Het hoofd geheven, ogen nieuwsgierig gericht op de horizon, in buidel of hand het evangelie van het Pieterpad.
In deel 3 van deze terugblik op onze Pieterpadervaring volgen we de route van Hardenberg tot aan Groningen. Zes dagetappes en ruim 120 wandelkilometers vanuit Overijssel, dwars door Drenthe en de eerste stappen in Groningen. Lange stukken weg door verveend landschap, bosplantages, de mooiste laaglandbeek en tenslotte de kop van de Hondsrug.
![]() |
| Hardenberg, Vecht |
![]() |
| Vogelmelk |
![]() |
| Gramsbergen |
![]() |
| Welkom in Drenthe |
![]() |
| Coevorden, kasteel |
De Overijsselse Vecht was eens de gemakkelijkste route tussen Zwolle en het Duitse achterland. Soms traag en soms snel stromend, dwars door een uitgestrekt met veen opgevuld rivierdal. Op rivierduintjes ontstonden nederzettingen die teruggaan tot ver in de Middeleeuwen. In Hardenberg lijkt het verleden veranderd in een bruisende toekomst, zelfs het Pieterpad moet er wijken voor wegverbreding en bouw van nieuwe woonwijken. Ook in Ane herinnert slechts een monument aan de ondergang van de Utrechtse bisschop. Maar Gramsbergen koestert echter nog zijn oude centrum. De stilte wordt slechts verstoord door voortstappende Pieterpatters en een enkele autochtoon. De grande finale van deze etappe zit in de staart. Natuurontwikkeling rond de Kleine Vecht heeft een klein paradijsje gecreëerd bekroond met de poort van Drenthe. Zwerfstenen opgestapeld tot een Bretonse dolmen maar ook te beleven als deur van het Overijsselse naar het Olde Landschap Drenthe.
![]() |
| Coevorden, Oude Drostendiep |
![]() |
| Landschapskunst, drie gebouw profielen samen een driehoek vormend |
![]() |
| Landkaartje (Sleen, Jongbloedvaart) |
![]() |
| Sleen, voormalig gemeentehuis |
Water blijft ook op het lange traject van Coevorden naar Sleen een terugkerend thema. Een aangename verrassing omdat de voormalige veenmoerassen tussen Vecht en Drents plateau bekend staan om hun eindeloze, kaarsrechte wegen. Wulpen zingen weer het hoogste lied boven drijfnatte weilanden langs het herstelde oude Drostendiep, direct ten noorden van Coevorden. Het nieuwe Drostendiep en de Hoogeveense Vaart staan in rauw contract hiermee. Strak als een liniaal, oevers waar een overstekende ree nauwelijks uit kan komen en water wat zo snel mogelijk het Drentse land mag verlaten. Hoe het ook anders kan blijkt wel bij de Jongbloedvaart tussen Sleen en de Hoogeveense Vaart. Honderden platbuiken zwermen als eskaders jagers rond de rietkraag. Spiedend naar prooi wat vervolgens met genoegen verdwijnt tussen de kaken van deze libellen.
Maar er is meer dan natuur in dit voormalige veengebied. Prachtige landschapskunst bijvoorbeeld. Op de hoek van Drift en fietspad vanaf het Oude Drostendiep staan drie merkwaardige profielen. Dichterbij gekomen blijken het opengewerkte gevels van de drie meest voorkomende bouwwerken in Drenthe te zijn. Boerderij, industriepand en recreatiewoning in een organische driehoek geplaatst. Iets verder stap je het zwijgende verleden in. De verdwenen Joodse gemeenschap wordt blijvend herinnerd op de oude begraafplaats. Onnadenkend en met weinig respect stap ik er rond zonder keppeltje maar probeer het goed te maken door een kiezelsteen te plaatsen op een zerk.
Sleen komt in zicht. Een esdorp met veel "witte schimmel" (zoals planologen de ongebreidelde uitbreiding met villawijkjes noemen) maar een prachtige historische kern.
![]() |
| Veenpluis (Sleenerzand) |
![]() |
| Papeloze Kerk, model hunebed |
![]() |
| Pieterpad monument (Boswachterij Sleenerzand) |
![]() |
| Boswachterij Schoonloo |
![]() |
| Zevenster (Schoonloo) |
De 24.000 meter tussen Sleen en Schoonloo zijn vooral uitgezet over lange bospaden. Eens alleen productiebos maar hier en daar is te zien dat de houtvesters van weleer echte natuurbeheerders zijn geworden. Verstilde vennen met een verleden tot ver in ijzige tijden, zevenster wat mag bloeien in een middeleeuws hakhoutbosje en dood hout waar schimmels van smullen. Monumenten voor oeroude en moderne historie gaan er glimlachend hand in hand. Gestolde tranen van metalen brokstukken herinneren aan een neergestorte bommenwerper in WO II. Een galgenberg waar geboefte hun laatste adem uitbliezen bovenop resten van verre voorouders. De Papeloze Kerk waar Prof. van Giffen de grootse bouwwerken van de Trechterbeker cultuur reconstrueerde. Verstopt in het bos lijkt het te verdwijnen naast het monument voor de twee Pieterpadmoeders. Eerbiedig klimmen ook wij naar boven en staan in dankbaarheid naast de drie Drentse flinten. Zonder Bertje en Toos hadden wij deze prachtige tocht nooit gelopen.
![]() |
| Andersche Diep |
![]() |
| Voorde door Andersche Diep |
![]() |
| Hunebed (Rolde) |
![]() |
| Jacobuskerk (Rolde) |
Van Schoonloo naar Rolde is het slechts 18 kilometer. De laatste stukken staatsbos met ook hier weer,door pluisjes omringde vennen. Het mooiste stuk zit echter vlak voor de staart. Het dal van het Anderse Diep nodigt elke wandelaar uit even stil te staan. Van beslotenheid naar weidsheid, van schaduw naar zon. Ondanks sporen van de verwoestende werking van de mens tijdens de laatste grote ruilverkaveling is deze zijtak van de Drentsche Aa nog redelijk natuurlijk gebleven. De voorde was net te diep om te doorwaden maar met een bruggetje blijven de voeten droog. De weg leidt uiteindelijk naar Rolde zoals alle wegen in de nabije omgeving. Meer dan 5000 jaar centrum van bewoning, geloof en rechterlijke macht maar nu een rustig dommelend slaapdorp met een uitstekend Sri-Lankaans restaurant.
![]() |
| Landschapskunst geïnspireerd op het Pieterpad (Balloërveld) |
![]() |
| Ven (Balloërveld) |
![]() |
| Het veen mag weer groeien (Balloërveld) |
![]() |
| Ringelrups (Gasteren) |
De mooiste tocht van deze serie werd dag vier. Van Rolde naar Zuidlaren, via het Balloërveld, de Gasterse Duinen, het Schipborgsche Diep en de prachtige poëtische teksten op de stenen van psychiatrisch ziekenhuis Dennenoord. Een paard in diep gepeins verzonken leek ons te negeren bij de poort naar het geschiedenisboek wat Balloërveld heet. De prehistorische A28 liep hier, boeren legden er raatakkers aan of groeven naar potklei voor het bakken van grove steen. Stuifzand wisselt af met drijfnat veen. Roodborstapuiten en leeuweriken zijn hier nog te vinden. Daarna laat de Drentsche Aa zich steeds meer zien. Soms bescheiden kronkelend, soms als serieuze laaglandbeek met rivierallures. Omdat het maart 18 kilometer naar het centrum van Zuidlaren is kan er alle tijd genomen worden om te genieten van dit unieke beekdal.
![]() |
| Grote Veen (Appèlbergen, Glimmen) |
![]() |
| Parende eikentandvlinders |
![]() |
| Hoornse Dijk (Haren / Groningen) |
![]() |
| Groningen, eindpunt na zes dagen lopen |
Het wordt tijd Drenthe te verlaten. Berend Botje kan ons helaas geen uitgeleide doen want hij schijnt volgens de overlevering nog steeds in Amerika te wonen. Een laatste hunebed, een door oorlogsverleden pikzwart gekleurd ven en de benedenloop van de Drentsche Aa herinneren nog even aan het Olde Landschap maar dan lokt toch echt de Martinitoren. Twee kilometer stad als Via Gloriosa zonder Nijmeegse vierdaagse bloemen maar wel met heel veel zuchten en zweetdruppels. En dan, de grande finale bij het station. Zes etappes met in totaal 121 Pieterpadkilometers en de nodige extra kilometers voor aan- en uitloop. Vier verrassende overnachtingen bij Vrienden op de Fiets en 1 \luxe hotel. En zoveel mooie herinneringen dat zes wandeldagen aanvoelen als bijna zes jaar.
![]() |
| Drentse pluisjes mee naar Brabant |
Als souvenir van vijf dagen Pieterpad gaan wat pluisjes mee naar Tilburg, eenarig wollegras en veenpluis samen in de rugzak.
